Po II wojnie światowej świat miał się zmienić na zawsze – nazizm został oficjalnie potępiony, a zbrodniarze wojenni postawieni przed sądem. Ale historia nie jest czarno-biała, a sprawiedliwość – jak pokazuje Danny Orbach – często bywała selektywna. „Naziści po wojnie” to książka, która zadaje trudne pytania i burzy wygodne iluzje o moralnym odrodzeniu powojennego świata.
„Naziści po wojnie” Danny Orbach
Po zakończeniu II wojny światowej wielu nazistowskich funkcjonariuszy uniknęło odpowiedzialności i znalazło nowe role w służbach wywiadowczych największych mocarstw. Danny’ego Orbacha w książce „Naziści po wojnie” nie interesują najbardziej znane nazwiska z epoki Hitlera. Zamiast tego wybiera mniej rozpoznawalne postaci, które po wojnie – ku zaskoczeniu wielu – nie tylko uniknęły kary, ale zrobiły spektakularne kariery. Jego bohaterowie to inżynierowie, oficerowie, dyplomaci i ideolodzy, którzy płynnie przeszli z jednej rzeczywistości politycznej w drugą. Ich wspólnym mianownikiem jest jedno: wszyscy służyli III Rzeszy, a po wojnie znaleźli nowe domy w CIA, syryjskim wywiadzie, wyższych sferach zachodnioniemieckiej administracji czy nawet… izraelskich służbach.
Przeczytaj również: „Utopia nad Wisłą” Antoni Dudek, Zdzisław Zblewski – recenzja
Reinhard Gehlen, dawny oficer Wehrmachtu, stał się kluczową postacią w CIA, prowadząc operacje przeciwko ZSRR. Alois Brunner, jeden z najbliższych współpracowników Eichmanna, po wojnie pracował dla syryjskiego wywiadu, kontynuując swoją działalność w cieniu międzynarodowej polityki. Otto Skorzeny, były oficer Waffen-SS, pomimo otwartego poparcia dla nazizmu, współpracował nawet z Mosadem. Przykłady te pokazują, jak byli naziści wtopili się w nowe struktury wywiadowcze i polityczne, często pozostając bezkarni.
„Naziści po wojnie” Danny’ego Orbacha jest wymagająca, pełna nazwisk, dat i wydarzeń, ale jednocześnie niezwykle wciągająca i otwierająca oczy na brutalne realia polityki i służb wywiadowczych po II wojnie światowej. Interesujące były również przypadki nazistów, którzy po upadku III Rzeszy związywali się ze swoim największym wrogiem, czyli Związkiem Radzieckim. Wydaje mi się, że lektura mogłaby być bardziej interesująca, gdyby w pewnym momencie autor za bardzo nie odjechał na Bliski Wschód, a pozostał w Europie i skupił się na krajach zdecydowanie nam bliższych. Książka jednak jest na tyle wartościowa, że nie uznaję tego za wielką wadę.
Czy naprawdę nazista mógł uciec od przeszłości?
Danny Orbach w swojej książce „Naziści po wojnie” podejmuje się trudnego i niezwykle istotnego zadania – ukazania, jak wielu byłych nazistów znalazło nowe miejsce w powojennym świecie, zamiast ponieść zasłużoną odpowiedzialność za swoje czyny. Co najważniejsze, autor w książce nie usprawiedliwia tych ludzi, ale pokazuje, jak łatwo było im odnaleźć się w nowych warunkach. Tym samym Danny Orbach obnażył moje wyobrażenia o moralności w polityce, działaniach w dobie zimnej wojny czy zbrojeń państw świata. Wiele z nich uznało, że wiedza i doświadczenie dawnych wrogów są nieocenione w walce z komunizmem.
„Naziści po wojnie” Danny’ego Orbacha to przede wszystkim imponujący materiał źródłowy. Danny Orbach korzysta z licznych archiwów, w tym odtajnionych akt CIA, Mosadu, niemieckich i izraelskich służb. Dzięki temu przedstawia nowe fakty i rzuca inne światło na znane wydarzenia i ukazuje mechanizmy, które pozwoliły dawnym nazistom przetrwać i nadal wpływać na świat. Przerażające było również to, jak metody stosowane przez III Rzeszę – brutalne przesłuchania, manipulacja i dezinformacja – znalazły zastosowanie w służbach specjalnych, kształtując współczesną politykę wywiadowczą.
Jeśli zainteresował Cię ten temat, sprawdź również inne książki z gatunku literatura faktu w księgarni internetowej tantis.pl.
„Naziści po wojnie” to lektura, która burzy iluzje o jednoznacznie moralnej polityce i pokazuje, jak zimna wojna oraz wyścig zbrojeń wpłynęły na wybielanie przeszłości tych, którzy powinni byli stanąć przed sądem. Danny Orbach zmusza do refleksji nad moralnością i sprawiedliwością, podkreślając, że niewystarczające rozliczenie zbrodniarzy wojennych miało długofalowe konsekwencje. Nie jest to książka, którą czyta się łatwo, choć autor stosując krótkie rozdziały i nie zanudzając, jak najbardziej uprzyjemnił (o ile da się tak powiedzieć o takiej książce) lekturę. Zdecydowanie warto się z nią zapoznać, by lepiej zrozumieć mechanizmy kształtujące powojenny świat.
„Naziści po wojnie” Danny Orbach – recenzja
„Naziści po wojnie” Danny’ego Orbacha to interesujące studium powojennych losów nazistów, ukazujące, jak dawni funkcjonariusze III Rzeszy odnaleźli się w nowej rzeczywistości i jakie konsekwencje miały ich działania dla świata. Choć niektóre wątki mogłyby być bardziej rozwinięte, całość stanowi cenne źródło wiedzy o powojennych realiach i dylematach moralnych tamtych czasów.
Jeśli chcesz nas wesprzeć, postaw nam KAWĘ! Zastrzyk energii gwarantowany!
Więcej ciekawostek o literaturze znajdziesz na naszym Facebooku, X-ie (dawniej Twitterze) i Instagramie!
Marcin Łopienski 