Sejm ogłosił patronów roku 2025. Jak co roku, w gronie osób wyróżnionych za szczególne zasługi dla polskiej kultury znajdują się twórcy literatury. Przyglądamy się, kogo posłowie postanowili uhonorować tym razem.
Patroni roku – czym jest to wyróżnienie?
Od blisko 25 lat Sejm Rzeczypospolitej Polskiej podejmuje decyzje o wyborze patronów roku, oddając w ten sposób hołd wybitnym postaciom oraz ważnym wydarzeniom z dziejów Polski. To szczególne wyróżnienie ma na celu przypomnienie i uhonorowanie tych, którzy odegrali kluczową rolę w kształtowaniu narodowej tożsamości oraz kultury. Pierwsza taka decyzja zapadła na przełomie XX i XXI wieku, gdy postanowiono, że rok 2001 zostanie poświęcony dwóm wielkim Polakom: kardynałowi Stefanowi Wyszyńskiemu oraz Ignacemu Janowi Paderewskiemu, wybitnemu pianiście, kompozytorowi i mężowi stanu.
Każdego roku lista patronów jest coraz bardziej rozbudowana. Rok 2024 nie jest wyjątkiem – objęło go aż dziewięć osób, które swoimi osiągnięciami i działalnością zasłużyły na szczególne miejsce w pamięci narodu. Wśród tych wybitnych postaci znalazło się czterech pisarzy, których twórczość miała ogromny wpływ na literaturę polską i świadomość społeczną:
- Melchior Wańkowicz, znany z mistrzowskich reportaży i literatury faktu,
- Kazimierz Wierzyński, wybitny poeta i laureat nagrody literackiej Nobla,
- Zygmunt Miłkowski, publicysta i działacz niepodległościowy, który w swoich dziełach podejmował tematy patriotyczne,
- Marek Hłasko, symbol buntu młodego pokolenia i jeden z najbardziej znanych przedstawicieli polskiej prozy powojennej.
Wybór patronów roku to nie tylko sposób na upamiętnienie ich wkładu w kulturę i historię, ale także zachęta do refleksji nad dziedzictwem, które nam pozostawili, oraz inspiracja do dalszego zgłębiania ich twórczości i działalności. Dzięki tym wyborom, kolejne pokolenia Polaków mają szansę na nowo odkrywać i doceniać postacie, które miały wpływ na kształtowanie współczesnej Polski.
Stefan Żeromski i Antoni Słonimski patronami 2025 roku
Z kolei rok 2025 został dedykowany Stefanowi Żeromskiemu, Antoniemu Słonimskiemu, Oldze Boznańskiej, generałowi Kazimierzowi Sosnkowskiemu, Franciszkowi Duszeńce, pierwszym królom Polski, a także bohaterom z Katynia, Charkowa i Miednoje. Decyzja o tym wyborze podkreśla znaczenie tych postaci i wydarzeń w polskiej historii i kulturze.
W przypadku Stefana Żeromskiego, powszechnie uważanego za jednego z najważniejszych pisarzy w polskiej historii, okazją do wybrania go patronem przyszłego roku była setna rocznica śmierci autora „Przedwiośnia”, „Popiołów” czy „Ludzi bezdomnych”.
– Był twórcą przekonanym o doniosłej funkcji literatury, wierzył bowiem w szczególne posłannictwo pisarza i w jego odpowiedzialność za kształtowanie losu narodu i Ojczyzny – czytamy w uzasadnieniu wyboru na stronie Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej.
Stefan Żeromski był wybitnym polskim pisarzem i publicystą, uważanym za jednego z najwybitniejszych twórców literatury polskiej przełomu XIX i XX wieku. Jego książki poruszały problemy społeczne i narodowe Polski, często krytycznie ukazując realia ówczesnej rzeczywistości. Żeromski był również zaangażowany w działalność społeczną i polityczną, walcząc o poprawę losu najuboższych warstw społeczeństwa oraz o odzyskanie niepodległości przez Polskę.
Z kolei okazją do obchodów roku Antoniego Słonimskiego jest przypadająca w 2025 roku 130. rocznica urodzin poety, pisarza, tłumacza i publicysty.
– Twórczość Antoniego Słonimskiego od lat inspiruje kolejne pokolenia twórców, od Kabaretu Starszych Panów, przez Wojciecha Siemiona, Stanisława Barańczaka i Wojciecha Gąssowskiego, do zespołu Pustki i Bartasa Szymoniaka. Inspiruje też wszystkich nas słowami: Gdy nie wiem, co robić, to na wszelki wypadek wolę zachować się przyzwoicie – uzasadnili swój wybór posłowie.
Antoni Słonimski uważany był za jednego z największych autorytetów moralnych w czasach, gdy obowiązywała cenzura w PRL-u. Odkąd angażował się w działania opozycyjne, Służba Bezpieczeństwa podsłuchiwała jego rozmowy, czytała listy i śledziła niemal każdy ruch. Jego nazwisko kompletnie zniknęło ze środków masowego przekazu po wydarzeniach marca 1968 roku, a jego książki i felietony często ulegały konfiskacie i cenzurze.
Jeśli chcesz nas wesprzeć, postaw nam KAWĘ! Zastrzyk energii gwarantowany!
Więcej ciekawostek o literaturze znajdziesz na naszym Facebooku, X-ie (dawniej Twitterze) i Instagramie!
Spodobał Ci się ten artykuł? Udostępnij go znajomym!
Redakcja 