„Chłopki” to poruszający reportaż, który przenosi nas za drzwi wiejskich chałup, ukazując życie kobiet na wsi w zupełnie nowym świetle. Książka Joanny Kuciel-Frydryszak to opowieść o codziennym znoju, lękach i marzeniach, które towarzyszyły kobietom na wsi.
„Chłopki” Joanna Kuciel-Frydryszak
Joanna Kuciel-Frydryszak, autorka książki „Służące do wszystkiego”, powraca do tematu wiejskich kobiet, jednak tym razem skupia się na historiach opowiedzianych zza drzwi chłopskich chałup. W czasie gdy niektóre, jak Maryśki i Kaśki, udają się do miast, by służyć w bogatszych domach, na wsiach pozostają ich siostry i matki. To ciężko pracujące od świtu do nocy gospodynie, kobiety wykonujące prace na folwarkach, matki oraz młode dziewczęta pracujące u zamożniejszych gospodarzy. Te kobiety marzą o własnym łóżku, o nowych butach, o możliwości nauki i o byciu panią we własnym życiu. One się modlą, aby zdobyć posag, byle tylko nie musieć wyjść za dużo starszego mężczyznę i uniknąć wydania za morgi.
To są nasze prababki i babki.
Joanna Kuciel-Frydryszak oddaje głos tym kobietom, które zasłużyły na swoje miejsce w historii, choć często ich głos był tłumiony. Ich siła, oddanie rodzinie i pragnienie zmiany znajdziemy w tej książce niemal na każdym kroku. Autorka wnikliwie ukazuje nierówną walkę o siebie w patriarchalnym społeczeństwie, gdzie wiejskim kobietom odmawiano nawet podstawowego prawa do nauki, twierdząc, że „babom szkoły nie potrzeba”.
Książka, obok której nie można przejść obojętnie
„Chłopki” to książka, obok której nie można przejść obojętnie. Z kilku powodów. Pierwszym z nich jest świetna reporterska robota, jaką wykonała Joanna Kuciel-Frydryszak. Czytając tę lekturę ma się wrażenie, że autorka dotarła chyba do każdej małej miejscowości, do każdej patologicznej sytuacji, jaka miała miejsca z udziałem kobiet na wsi. Problemów było wiele. Dyskryminacja chłopek, brak dostępu do opieki medycznej, poniżanie, przestępstwa na tle seksualnym, brak higieny, zacofanie. Traktowanie przedmiotowo, bo przecież kobieta jest od tego, aby rodzić dzieci. I niebagatelnym znaczeniem było to, czy urodzi chłopca, czy dziewczynkę…
Podczas lektury można odczuwać wściekłość – wściekłość na minione czasy, na ówczesne rządy Rzeczpospolitej, a także Kościół, który miał niebagatelny wkład w to, jak wyglądało wówczas życie kobiet, przede wszystkim na wsiach. Często odczuwałem również przygnębienie z poczucia beznadziei, które obejmowało wiele pokoleń kobiet w naszym społeczeństwie. Braku jakichkolwiek widocznych perspektyw, braku wsparcia ze strony systemu, zrozumienia czy też chęci udzielenia pomocy.
Przeczytaj także: „AKUSZERKI” SABINA JAKUBOWSKA – RECENZJA
Tym bardziej, że przecież „Chłopki” to książka, która opowiada o wielu naszych babciach czy prababciach. Dlatego też nie dziwię się temu, że ten reportaż od miesięcy widnieje na szczycie listy bestsellerów, ponieważ temat dotyczy wielu z nas. Choć minęło wiele lat od wydarzeń opisywanych w książce, to ich wpływ na obecne życie mogę ujrzeć w moich rodzicach. Nie byłem zaskoczony wszystkim, o czym pisała Joanna Kuciel-Frydryszak, ponieważ ta wiedza gdzieś tam była przemycana przez starszych ode mnie. Lecz skala tych wydarzeń mnie niewątpliwie zaskoczyła.
Zła wieś i feminizm
Joanna Kuciel-Frydryszak w swojej książce opowiada głównie o kobietach, dlatego też w „Chłopkach” spojrzymy ich perspektywę. Rozumiem jednak, dlaczego niektórzy mogą stwierdzić, iż jest to lektura feministyczna. W kilku sytuacjach autorka krytycznie wypowiada się na temat mężczyzn, choć moim zdaniem, zdaniem faceta, było to akurat w tamtych okolicznościach uzasadnione. Niestety pod koniec wjeżdża czysty feminizm, który według mnie jest zupełnie niepotrzebny, a mnie raził ten wyrazisty przeskok w narracji.
Książka porusza bardzo ważną tematykę, choć w pewnych momentach wydaje się dosyć mocno przeciągnięta. I choć znużenie poczułem dopiero w końcówce lektury, to w rozdziałach występuje sporo powtórzeń, a niektóre wątki kończone są kilka rozdziałów dalej. Brakowało mi również przykładów tych dobrych sytuacji ze wsi, bo przecież i takich nie brakowało. Niemniej uważam, że jest to książka, którą z czystym sumieniem można polecić do przeczytania swoim rodzicom, a następnie przejść do wspólnej dyskusji na temat przeszłości naszych rodzin.
„Chłopki” Joanna Kuciel-Frydryszak – recenzja
„Chłopki” to lektura, która porusza i inspiruje. To historia naszych babek i prababek, które często pozostawały w cieniu męskiej dominacji, ale których siła i determinacja przetrwały przez pokolenia. Książka ta stanowi ważny głos w dyskusji o równości płci i potrzebie docenienia roli kobiet w historii wiejskich społeczności.
Joanna Kuciel-Frydryszak w sposób niezwykle przekonujący pokazuje, że te kobiety zasługują na swoje miejsce w pamięci i że ich opowieści są niezwykle ważne dla zrozumienia historii społeczeństwa wiejskiego. „Chłopki” to lektura obowiązkowa dla każdego, kto pragnie poznać głos kobiet zza drugiej strony drzwi wiejskich chałup.
Książka „Chłopki” Joanny Kuciel-Frydryszak to lektura, którą omówimy podczas Białostockiego Klubu Książki. Założycielem BKK jest Marcin Łopienski, założyciel bloga Przeczytane. Spotkanie odbędzie się 24 kwietnia o godzinie 19 w kawiarni White Bear Coffee przy ul. Żelaznej 7. My też tam będziemy. Gorąco zapraszamy!
Jeśli chcesz nas wesprzeć, postaw nam KAWĘ! Zastrzyk energii gwarantowany!
Więcej ciekawostek o literaturze znajdziesz na naszym Facebooku, X-ie (dawniej Twitterze) i Instagramie!
Redaktor prowadzący bloga Przeczytane.
Książkoholik. Miłośnik literatury pięknej, brytyjskiej muzyki i francuskiej piłki.
Kontakt: pawell@przeczytane.net
