Marek Szymaniak w „Zapaści” pokazuje, jak wiele mniejszych miast w Polsce zamiast się rozwijać, popada w kryzys, mierząc się z bezrobociem, wyludnieniem i brakiem perspektyw. To poruszający obraz kraju, w którym głos mieszkańców zaniedbanych miejscowości staje się wołaniem o zmianę.
„Zapaść” Marek Szymaniak
Marek Szymaniak w książce „Zapaść” analizuje przyczyny społeczno-ekonomicznej zapaści, która zagraża niemal połowie średnich miast w Polsce. Problemy takie jak wyludnienie, bezrobocie, upadek przemysłu, trudności mieszkaniowe, smog czy ograniczony dostęp do ochrony zdrowia są głównymi wyzwaniami, z którymi mierzą się lokalne społeczności. Autor odwiedza te miasta, rozmawia z mieszkańcami, aktywistami i samorządowcami, aby zrozumieć, jak kryzys wpływa na życie ludzi oraz jakie mają oni perspektywy.
Przeczytaj również: „Polska odwraca oczy” Justyna Kopińska – recenzja
W czasach PRL w każdym większym mieście działał przynajmniej jeden duży zakład pracy, zatrudniający tysiące osób. Jednak po reformach Balcerowicza wszystkie te przedsiębiorstwa, będące własnością państwa, przestały istnieć. Niestety, los pracowników był im obojętny – pozostawiono ich bez wsparcia, a wpływ działań byłego wiceministra finansów odczuwalny jest w mniejszych miastach do dziś.
W trakcie swoich podróży do mniejszych miejscowości Marek Szymaniak koncentruje się na rozmowach z osobami, które postanowiły pozostać w tych miastach pomimo trudnych realiów, jak również z tymi, którzy wybrali emigrację. Autor pozwala wypowiedzieć się mieszkańcom tych ośrodków, którzy otwarcie opowiadają o codziennych wyzwaniach. Dzielą się swoimi troskami, radościami oraz niepewnością dotyczącą przyszłości. Bo przyszłość w żadnym z przytoczonych przykładów miast w książce, nie napawa optymizmem.
Podział na Polskę A i Polskę B
„Polska A” i „Polska B” to potoczne określenia używane w kontekście różnic społeczno-gospodarczych w Polsce, szczególnie pomiędzy jej zachodnią a wschodnią częścią. Książka Marka Szymaniaka pokazuje, że wcale to nie musi być taki właśnie podział. To znaczy, podział jest widoczny, ale nie ze względu na położenie miasta, lecz właśnie na większe i mniejsze miasta. Nie tyczy się każdej sytuacji, lecz tej reguły nie da się nie zauważyć. Rozwój dużych miast, tzw. model rozwoju naszego kraju oparty na wzmacnianiu metropolii, miał być swego rodzaju lokomotywą, czy też motorem napędowym do tego, aby rozwijała się cała Polska. Bo przecież duże miasta miały ciągnąć ku dobrobytowi mniejsze miejscowości.
Lektura Marka Szymaniaka nie pozostawia złudzeń, że taka polityka rozwoju była zupełnie nietrafiona. I na tym kontraście polega siła tej książki. Marek Szymaniak wykonał kawał dobrej roboty, ponieważ dotarł do wielu osób z wielu miast, które kiedyś wyjechały i wróciły, bądź takich, które dopiero zamierzają opuścić mniejsze miasto, w którym jest brak perspektyw, brak pracy, brak przyszłości. Rozmów jest wiele i w każdej z niej wylewają się żale, pretensje i bezradność. Miało być dobrze, a miasta z roku na rok starzeją się coraz bardziej, a w konsekwencji pustoszeją.
Marek Szymaniak niewątpliwie zwrócił uwagę na problem, ale mam wrażenie, że temat mniejszych miast został jedynie muśnięty. Wiele z miejsc wymienionych w „Zapaści” zasługiwałoby na osobną książkę. Nie wszystkie historie są przedstawione równie szczegółowo – niektóre zostały opracowane dogłębnie, inne potraktowane bardziej powierzchownie. Cieszy, że taka publikacja powstała, ponieważ te problemy należy nagłaśniać. Jednak dotarcie do całej wiedzy na temat sytuacji danych miast wymaga dodatkowej lektury, bo wiele z poruszonych wątków mogłoby stać się tematem osobnej książki.
„Zapaść” Marek Szymaniak – recenzja
„Zapaść” to książka niewątpliwie ważna, pokazująca realny obraz Polski, o której rzadko mówi się w mainstreamowych mediach. Marek Szymaniak nie popada w tanią sensację, nie dramatyzuje na siłę – po prostu oddaje głos ludziom, którzy na własnej skórze doświadczają skutków wieloletnich zaniedbań przez ostatnie partie rządzące. To lektura, która powinna skłonić do refleksji nie tylko mieszkańców mniejszych miast, ale i polityków oraz decydentów odpowiedzialnych za przyszłość naszego kraju.
Jeśli chcesz nas wesprzeć, postaw nam KAWĘ! Zastrzyk energii gwarantowany!
Więcej ciekawostek o literaturze znajdziesz na naszym Facebooku, X-ie (dawniej Twitterze) i Instagramie!
Spodobał Ci się ten artykuł? Udostępnij go znajomym!